Włodzimierz Lenin: Dwie taktyki socjaldemokracji w rewolucji demokratycznej

Publikujemy - w formacie .pdf zapowiadany przez nas pełen tekst broszury Lenina pt. "Dwie taktyki socjaldemokracji w rewolucji demokratycznej", pracy poświęconej zagadnieniu rewolucji burżuazyjno-demokatycznej który to temat stał się znowu ostatnimi czasy aktualny, chociażby w kontekście tzw. arabskiej wiosny. Lenin nie ma wątpliwości że wybuch rewolucji burżuazyjno-demokratycznej jest w najwyższym stopniu korzystna dla proletariatu. Sama burżuazja natomiast jest w swoim demokratyzmie niekonsekwentna, w przeciwieństwie do walczącego przeciwko wszelkiemu uciskowi proletariatowi.

Redakcja WR
 

 
 
 
1.PALĄCE ZAGADNIENIE POLITYCZNE
 
 

 
Na porządku dziennym w przeżywanym przez nas momencie rewolucyjnym stoi sprawa zwołania ogólno- ludowego zgromadzenia ustawodawczego. Co do tego, jak rozwiązać tę kwestię, poglądy są rozbieżne. Zazna­czają się trzy kierunki polityczne. Rząd carski gotów jest uznać niezbędność zwołania przedstawicieli ludu, ale nie chce w żadnym razie dopuścić do tego, by zgro­madzenie to było ogólnoludowe i ustawodawcze. Zgadza się jakoby — jeśli wierzyć podawanym przez prasę wia­domościom o pracach komisji bułyginowskiej [7] — na zgromadzenie doradcze, wybrane w warunkach braku wolności agitacji i przy zastosowaniu ciasno cenzusowe­go lub ciasno stanowego systemu wyborów. Rewolucyjny proletariat, o ile kieruje nim socjaldemokracja, żąda całkowitego przejścia władzy w ręce zgromadzenia usta­wodawczego, walcząc-^w tym celu nie tylko o powszechne prawo wyborcze i nie tylko o zupełną wolność agitacji, lecz prócz tego o niezwłoczne obalenie rządu carskiego i zastąpienie go tymczasowym rządem rewolucyjnym. Wreszcie liberalna burżuazja, wypowiadająca swe życze­nia ustami wodzów tzw. „partii konstytucyjno-demokra- tycznej" [8] , nie domaga się obalenia rządu carskiego, nie wysuwa hasła rządu tymczasowego, nie obstaje przy realnych gwarancjach tego, by wybory były zupełnie wol­ne i niesfałszowane, by zgromadzenie przedstawicieli mogło stać się rzeczywiście ogólnoludowym i rzeczy­wiście ustawodawczym. W istocie rzeczy liberalna burżuazja, która jest jedyną poważną oporą społeczną kie­runku „oswobożdieńców", domaga się możliwie jak naj­bardziej pokojowej ugody między carem a rewolucyjnym ludem, i to takiej ugody, która by jak najwięcej władzy dała właśnie burżuazji, jak najmniej zaś — rewolucyj­nemu ludowi, proletariatowi i chłopstwu.
 
 

 
Taka jest sytuacja polityczna w chwili obecnej. Takie są trzy główne kierunki polityczne, odpowiadające trzem głównym siłom społecznym współczesnej Rosji. O tym, jak „oswobożdieńcy" maskują pseudodemokratycznymi frazesami swą połowiczną, czyli mówiąc wyraźniej i pro­ściej sprzedajną, zdradziecką wobec rewolucji politykę, mówiliśmy już nieraz w piśmie „Proletarij" (nr nr 3, 4, 5) .
 
 
 
 
Przyjrzyjmy się teraz, jak oceniają socjaldemokra­ci zadania chwili obecnej. Doskonały pod tym względem materiał stanowią dwie rezolucje, uchwalone całkiem niedawno przez III Zjazd SDPRR oraz przez „konferen­cję" tej części partii, która się oderwała. Kwestia, która z tych rezolucji słuszniej ocenia moment polityczny i słuszniej określa taktykę rewolucyjnego proletariatu, ma ogromne znaczenie i każdy socjaldemokrata, który chce świadomie spełnić swój obowiązek propagandzisty, agitatora i organizatora, powinien z całą uwagą zgłębić tę kwestię odsuwając na bok wszelkie względy nie zwią­zane z istotą rzeczy.
 
 

Przez taktykę partii rozumiemy jej postępowanie po­lityczne, czyli charakter, kierunek, sposoby jej działal­ności politycznej. Rezolucje taktyczne uchwalane są przez zjazd partyjny po to, by ściśle określić postępowa­nie polityczne partii jako całości wobec nowych zadań lub nowej sytuacji politycznej. Taką nową sytuację wytworzyła rewolucja, która się rozpoczęła w Rosji — to znaczy całkowite, zdecydowane i jawne odwrócenie się olbrzymiej większości narodu od rządu carskiego.
 
 
Nowe zagadnienie polega na tym, jakie są praktyczne sposoby zwołania rzeczywiście ogólnoludowego i rze­czywiście ustawodawczego zgromadzenia (teoretycznie kwestię takiego zgromadzenia socjaldemokracja dawno już, i wcześniej niż wszystkie inne partie, rozstrzygnę­ła oficjalnie w swym programie partyjnym). Skoro lud odwrócił się od rządu i masy uświadamiają sobie ko­nieczność ustanowienia nowego ładu, to partia, która postawiła sobie za cel obalenie rządu, musi nieodzow­nie pomyśleć o tym, jaki rząd ma zastąpić rząd stary, który ma być obalony. Powstaje nowe zagadnienie — tymczasowego rządu rewolucyjnego. Aby dać wyczer­pującą odpowiedź w tej kwestii, partia świadomego pro­letariatu powinna wyjaśnić, po pierwsze, znaczenie tymczasowego rządu rewolucyjnego w odbywającej się rewolucji i w całej walce proletariatu w ogóle; po dru­gie, swój stosunek do tymczasowego rządu rewolucyj­nego; po trzecie, dokładne warunki udziału socjaldemo­kracji w tym rządzie; po czwarte, warunki nacisku na ten rząd od dołu, tj. w wypadku gdyby socjaldemokra­cja nie brała w nim udziału. Tylko wówczas, gdy wszyst­kie te zagadnienia zostaną wyjaśnione, polityczne postępowanie partii pod tym względem będzie pryncy­pialne, wyraźne i zdecydowane.
Przyjrzyjmy się tedy, jak rozstrzyga te kwestie re­zolucja III Zjazdu SDPRR. Oto jej pełny tekst:
 
 
 
 
„Rezolucja o tymczasowym rządzie rewolucyjnym.
 
Zważywszy:
 

 
że zarówno bezpośrednie interesy proletariatu, jak interesy jego walki o ostateczne cele socjalizmu wy­magają możliwie najzupełniejszej wolności politycznej, a więc zastąpienia samowładczej formy rządów republi­ką demokratyczną;
że urzeczywistnienie republiki demokratycznej w Rosji możliwe jest tylko w wyniku zwycięskiego po­wstania ludowego, którego organem stanie się tymcza­sowy rząd rewolucyjny, jedyny rząd zdolny do zabezpie­czenia całkowitej wolności agitacji przedwyborczej i do zwołania, na podstawie powszechnego, równego, bezpo­średniego i tajnego prawa wyborczego, zgromadzenia ustawodawczego, rzeczywiście wyrażającego wolę ludu;
że ten przewrót demokratyczny w Rosji przy jej obecnym ustroju społeczno-ekonomicznym nie osłabi, lecz wzmocni panowanie burżuazji, która niechybnie będzie usiłowała w pewnej chwili, nie cofając się przed
niczym, odebrać proletariatowi Rosji możliwie najwięk­szą część zdobyczy okresu rewolucyjnego —

 
III Zjazd SDPRR postanawia:
 

 
niezbędne jest rozpowszechnianie wśród klasy robotniczej konkretnego wyobrażenia o najbardziej prawdopodobnym przebiegu rewolucji i o konieczności wyłonienia się w określonym momencie tej rewolucji tymczasowego rządu rewolucyjnego, od którego proleta­riat będzie się domagał spełnienia wszystkich najbliż­szych politycznych i ekonomicznych żądań naszego pro­gramu (program-minimum);
w zależności od układu sił i innych czynników, nie dających się z góry ściśle określić, uznaje się za dopuszczalny udział pełnomocników naszej partii w tymczasowym rządzie rewolucyjnym w celu nieprze­jednanej walki z wszelkimi zakusami kontrrewolucji i w celu obrony odrębnych interesów klasy robotniczej;
nieodzownym warunkiem takiego udziału jest ści­sła kontrola partii nad jej pełnomocnikami i nieugięte przestrzeganie niezależności socjaldemokracji, dążącej do całkowitego przewrotu socjalistycznego i z tego wzglę­du nieprzejednanie wrogiej wszystkim partiom burżua- zyjnym;
niezależnie od tego, czy możliwy będzie udział so­cjaldemokracji w tymczasowym rządzie rewolucyjnym, należy propagować wśród najszerszych warstw proleta­riatu ideę konieczności ciągłego nacisku na rząd tym­czasowy ze strony uzbrojonego i kierowanego przez so­cjaldemokrację proletariatu w celu ochrony, utrwalenia i rozszerzenia zdobyczy rewolucji".
 
PEŁEN TEKST KSIĄŻKI W FORMACIE .PDF: