Karol Marks

Karol Marks (niem. Karl Heinrich Marx; ur. 5 maja 1818 w Trewirze, w Prusach, zm. 14 marca 1883 w Londynie) - filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny. Twórca marksizmu, współzałożyciel Pierwszej Międzynarodówki.

Marks uchodzi za założyciela tzw. naukowego socjalizmu, który, wyrósłszy z jego poglądów filozoficznych, tylko w związku z nimi staje się zrozumiały. Marks pozostawał stale pod wpływem filozofii Hegla, zachował też jego sposób dociekania, jego dialektyczną metodę i przekonanie o identyczności „bytu” i „myślenia”. Szczytowym zakończeniem filozoficznego systemu Marksa jest jego materialistyczne pojmowanie dziejów, oparte na historycznym materializmie.

Pod względem ekonomicznym Karol Marks jest uczniem Ricarda, na którego teorii o wartości pracy oparł swój własny system, a zwłaszcza teorię wyzysku. Podobnie jak Ricardo, zapatruje się Marks bardzo pesymistycznie na położenie klasy pracującej i przepowiada upadek kapitalistycznego ustroju, wskutek ciągłego wzrostu klasy robotniczej i coraz bardziej zaostrzających się kryzysów (teoria katastrof). Ponieważ zaś według metody dialektycznej postęp dokonuje się w ten sposób, że w miejsce starego systemu przychodzi nowy, wręcz przeciwny, więc Marks potępiał wszystkie reformy socjalne, dążąc do zupełnego zniszczenia systemu kapitalistycznego w drodze rewolucji i do ugruntowania władzy proletariatu w drodze dyktatury.

Najważniejsze dzieła:
"Manifest partii komunistycznej" (1848)
"18. Brumaire'a Ludwika Bonaparte" (1852)

nieukończone dzieło "Kapitał" zawiera jego socjalistyczne poglądy i krytykę istniejącego społeczeństwa (3 t., wyd. 10. 1922)